Φυσικοθεραπεία και Ποδηλασια
Ποδηλασία και Φυσικοθεραπεία
Το ποδήλατο ως μέσον μετακίνησης, τύπος άθλησης και τρόπος διασκέδασης έχει μπει για τα καλά στην ζωή μας την τελευταία δεκαετία. Πέρα από τους λάτρεις του αθλήματος που υπήρχαν και πριν γίνει το ποδήλατο ‘μόδα’, αρκετοί είναι οι επίδοξοι κουρσάροι των δίτροχων με τα Αγωνιστικά, ΜΤΒ και ποδήλατα πόλης κάθε είδους που προσπαθούν να ευεργετηθούν απο τα πολλά και ποικίλα θετικά αποτελέσματα της ποδηλασίας.
Οι εξειδικευμένοι Φυσικοθεραπευτές καλούνται να προσφέρουν τις γνώσεις και τις ικανότητες τους ωστε να καθοδηγήσουν με ασφάλεια τους επίδοξους αθλητές όλων των ηλικιών και τύπων ποδηλασίας. Αυτό είναι απαραίτητο ώστε η Ποδηλασία να διασφαλίζει την σωστή υγεία και άθληση χωρίς πόνους ή τραυματισμούς. Κάθε άθλημα, όπως σχεδόν οι περισσότεροι τομείς της καθημερινότητας περιλαμβάνουν τέτοιους κινδύνους. Σε ότι αφορά την Ποδηλασία διακρίνουμε προβλήματα λόγω Υπέρχρησης ή/και Τραυματισμούς.
Η ποδηλασία περιλαμβάνει έναν υψηλό βαθμό επαναληψιμότητας στην τεχνική εκτέλεσης, χαρακτηριστικό είναι ότι ένας μέσος ποδηλάτης θα εκτελέσει πάνω από 5000 επαναλήψεις στο πετάλι ανά ώρα. Αναμενόμενο είναι λοιπόν τέτοιου είδους καταπονήσεις από την υπέρχρηση να έχουν συνέπειες σε αρθρώσεις, μυες και νεύρα.
Για κάποιον που ξεκινά να ασχολείται με την ποδηλασία αλλά και για πιο έμπειρους αθλητές η προστασία από προβλήματα υπέρχρησης ξεκινά από την θέση πάνω στο ποδήλατο. Κάθε τύπος ποδηλατου έχει τις δικές του απαιτήσεις και η γνώμη του ειδικού είναι απαραίτητη. Το μέγεθος του σκελετού, το ύψος της σέλας, η προετοιμασία όλων των υπόλοιπων τμημάτων είναι υψίστης σημασίας. Το δέσιμο του ποδιού στο πετάλι, η απόσταση των χεριών από το τιμόνι είναι μερικά από τα στοιχεία που θα διασφαλίσουν τους Αχίλλειους, τα γόνατα, την μέση, τους ώμους και τα χέρια από το να πονέσουν.
Οι τραυματισμοί όπως είναι λογικό θα είναι αναμενόμενοι σε ένα δυναμικό άθλημα. Αν και σε σχέση με άλλα αθλήματα παραμένει αρκετά ασφαλές, το ποδήλατο μπορεί να οδηγήσει σε πτώσεις, ατυχήματα και τραυματισμούς λόγω των συνθηκών του εξωτερικού περιβάλλοντος (δρόμος, βουνό, ανταγωνισμός, καιρικές συνθηκες κτλ) ή ανεπαρκείς μηχανισμούς ασφάλειας από τον ποδηλάτη (φροντίδα μηχανικών μερών, κράνος κτλ)
Είναι τα πιο κοινά κατάγματα στην Ποδηλασία και συνήθως συμβαίνουν κατά τις πτώσεις πάνω στον ώμο. Εκεί μεταφέρονται δυνάμεις πάνω στην κλείδα και την αναγκάζουν να σπάσει. Η ίδια η κλείδα δεν αποτελεί ένα εξαιρετικά λειτουργικό οστό. Είναι όμως απαραίτητο για τις κινήσεις του ώμου. Μετά από τέτοιου είδους πτώσεις η επίσκεψη στον ειδικο Ιατρό είναι επιβεβλημένη και η χρήση Ακτινογραφίας θα επιβεβαιώσει ή απορρίψει το κάταγμα κλείδας. Ανάλογα με την σοβαρότητα της ζημιάς η συντηρητική αγωγή (ακινησία σε φάκελο) ή η χειρουργική αγωγή σπανιότερα ακολουθούν. Και στις δύο περιπτώσεις η ακινητοποίηση με συνεπακόλουθο την δυσκαμψία και τον πόνο αποτελούν τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ασθενής.
Η Φυσικοθεραπεία με την χρήση τεχνικών κινητοποίησης (Manual Therapy), Ασκήσεων και άλλων μέσων αποθεραπείας θα είναι καταλυτικός παράγοντας στην αποκατάσταση. Το οστό θα πρέπει να φορτιστεί σταδιακά και να ισχυροποιηθεί (είναι και η θέση του ποδηλάτη που το απαιτεί). Η βελτίωση της δύναμης και της αντοχής στις κινήσεις του ώμου αποτελούν βασικούς στόχους στην επανένταξη του ατόμου στις προηγούμενες δραστηριότητες.
Το Σκαφοειδές είναι ένα μικρό οστό στον καρπό ακριβώς κάτω από το μετακάρπιο του Αντίχειρα (στην προέκταση της βάσης του αντίχειρα). Το σπάσιμο αυτού του οστού ειναι πολύ συνηθισμένο λόγω κυρίως στην πτώση του ποδηλάτη και την στήριξη του στο χέρι για να προστατευθεί. Το κάταγμα του σκαφοειδούς πολύ συχνά δεν γίνεται εμφανές άμεσα σε απλή ακτινογραφία, και πιθανά να χρειαστεί πιο εξειδικευμένη εξέταση ή επανάληψη της απλής ακτινογραφίας 10-15 ημέρες μετά τον τραυματισμό.
Η αποκατάσταση του προβλήματος μπορεί να είναι και χειρουργική σε σοβαρές περιπτώσεις, όμως στις περισσότερες η συντηρητική ακινητοποίηση για 6 και πλέον εβδομάδες είναι επιβεβλημένη. Από την στιγμή που ξεκινάει η κινητοποίηση ένα βαθμίαιο και εξειδικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης με τον Φυσικοθεραπευτή είναι απαραίτητο για την βελτίωση της λειτουργίας του άνω άκρου. Για έναν ποδηλάτη η καλή λειτουργία του χεριού θα είναι σύντομα απαραίτητη στον έλεγχο του τιμονιού και του φρένου.
Μυικά και οστικά οιδήματα, θλάσεις, μελανιές
Μύες, οστικές προεξοχές και πολλά ακόμη ευάλλωτα σημεία του σώματος είναι πολύ συνηθισμένο να τραυματίζονται και να ‘μελανιάζουν΄ μετά από πτώσεις με το ποδήλατο. Στα ισχία, τους μηρούς, τα γόνατα κτλ θα το συνατήσουμε συχνά. Τέτοια χτυπήματα οπως είναι αναμενόμενο προκαλούν τα μαλακά μόρια ή τα οστά να δημιουργούν οίδημα, αλλαγή χρώματος και φυσικά πόνο. Ο έλεγχος των συμπτωμάτων θεωρείται σημαντικός για κάθε άνθρωπο με τελικό σκοπό την ομαλή μετάβαση της φλεγμονής από στάδιο σε στάδιο εώς την τελική ίαση. Παραδοσιακά χρησιμοποιείται ο πάγος στις πρώτες 48 ώρες κυρίως για τον έλεγχο των συμπτωμάτων (αν και πλέον αμφισβητείται η αποτελεσματικότητα του πάγου παραμένει ένα ισχυρό μέσο ανακούφισης). Ο αθλητής πρέπει να προσέξει ανοιχτές πληγές και κοψίματα στο δέρμα που είναι πολύ συχνά σε τετοιες πτώσεις. Η σοβαρότητα τους θα πρέπει να ελεχθεί από τον ειδικό Ιατρό. Ήπιες κινήσεις και σταδιακή επανένταξη του ποδηλάτη ακολουθεί την μείωση του πρηξίματος και των υπόλοιπων συμπτωμάτων.
Ο πόνος στο γόνατο αποτελεί ίσως το πιο συχνό πρόβλημα του ποδηλάτη. Ο υψηλός βαθμός επαναληψιμότητας στο πετάλι και το γόνατο που λυγίζει- τεντώνει συνεχώς αποτελούν την πιο ισχυρή αιτία. Η ιδανική θέση πάνω στο πετάλι ορίζει το γόνατο να περνά ακριβώς πάνω από τα δάκτυλα. Αυτό όμως δεν συμβαίνει πάντα και έτσι παρατηρούνται διάφορες κινήσεις μέσα-έξω ή άλλες δυνάμεις που καταπονούν το γόνατο. Έτσι μικροτραυματισμοί και πιθανές φλεγμονές μπορούν να εμφανιστούν στην άρθρωση ή/και στις υπόλοιπες δομές γύρω από το γόνατο όπως τένοντες κτλ. Εδω συχνά συναντάμε και την τενοντίδα της Λαγονοκνημιαίας Ταινίας που βρίσκεται στην έξω πλευρά του γόνατος και έχει συσχετισθεί με λάθος θέση πάνω στο ποδήλατο (κυρίως πολύ ψηλά). Η αντίθετη θέση (πολύ χαμηλά και το γόνατο να έρχεται σε μεγάλη κάμψη) έχει ενοχοποιηθεί με πόνο κυρίως πάνω στην επιγονατίδα.
Η ολοκληρωμένη φυσικοθεραπευτική φροντίδα θα συμπεριλάβει την σωστή αξιολόγηση του σώματος και της εμπλεκόμενης άρθρωσης τόσο στατικά όσο και δυναμικά. Έτσι θα καθοριστούν οι ελλείψεις, οι βασικοί παράγοντες ανακούφισης καθώς και οι παραμετροι που οδήγησαν στο πρόβλημα και θα πρέπει να βελτιωθούν. Η θεραπεία θα μπορούσε να περικλείει τεχνικές manual therapy, ασκήσεις βελτίωσης της ελαστικότητας και της δύναμης, καθώς και λειτουργική αποκατάσταση. Η αξιολόγηση της θέσης και κίνησης πάνω στο ποδήλατο σιγουρα αποτελεί σημαντικό παράγοντα επανένταξης στην δραστηριότητα.
Η κακή στάση πάνω στο ποδήλατο, η μειωμένη ελαστικότητα, ο υπερβολικός χρόνος πάνω στο ποδηλατο, η κακή προετοιμασία των παραμέτρων του ποδήλατου (τιμόνι κτλ) μπορούν να αποτελούν μερικούς καλούς λόγους να πονέσει ο αυχένας με την Ποδηλασία. Ο πόνος μπορεί να διαχέεται στην πλάτη, στους ώμους ή ακόμη να δίνει μουδιάσματα και τσιμπήματα στα χέρια. Μετά από μια καλή αξιολόγηση του ασθενή-ποδηλάτη η θεραπεία θα έχει στόχο στην μείωση του πόνου και την βελτίωση της δραστηριότητας στην περιοχή. Ασκήσεις και manual therapy συνιστούν έναν καλό συνδυασμό στην θεραπεία τετοιων προβλημάτων. Απώτερος στόχος είναι ο ποδηλάτης να ισχυροποίησει την θέση του πάνω στο ποδήλατο και να δυναμώσει τους ιστούς γύρω από τον αυχένα ώστε να του επιτρέπει να κάνει περισσότερο ποδήλατο χωρίς πόνους. Η βέλτιστη θέση και τεχνική πάνω στο ποδήλατο αποτελεί πολύ σημαντικό κομμάτι σε αυτήν την κατεύθυνση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ένας ποδηλάτης περνά το μεγαλύτερο μέρος της άσκησης του σε κάμψη, με το σώμα εμπρός και βάζοντας ισχυρές δυνάμεις στα πόδια του. Θέση που μάλλον μοιάζει απαιτητική και για κάθε αρχάριο ή ακόμη και επαγγελματία αθλητή και θα μπορούσε να οδηγήσει σε πόνο στην μέση. Κύριος παράγοντας που ενοχοποιείται είναι το παρατεταμένο σκύψιμο. Σπόνδυλοι, μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, αρθρώσεις, σύνδεσμοι, μύες και νεύρα έρχονται σε τάση και υπόκεινται σε δυνάμεις. Αυτό μπορεί να επιφέρει φλεγμονές και τραυματισμούς στην μέση του ποδηλάτη, τις περισσότερες φορές παροδικούς αφού η θεραπεία μπορεί να είναι καταλυτική. Η άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος της μέσης από τον φυσικοθεραπευτή θα συμπεριλάβει μέσα για αναλγητική θεραπεία και άσκηση. Η βελτίωση της αρθρικής λειτουργίας, του νευρικού ιστού και των μυών γύρω από την λεκάνη (γλουτιαίων, απιοειδή, οπίσθιων μηριαίων κτλ) και την μέση (κοιλιακούς, ραχιαίους) είναι βασικά κλειδιά στην θεραπεία της οσφυαλγίας.
Τενοντοπάθεια (Τενοντίτιδα) Αχιλλείου
Είναι πιο γνωστή ως τενοντίτιδα άλλα τα νέα δεδομένα την κατάτασσουν ως τενοντοπάθεια λόγω των σύνθετων διεργασιών στον τένοντα του Αχιλλείου που ξεφεύγουν από τα όρια της φλεγμονής. Οπως και να έχει εμφανίζεται με πόνο στον τένοντα που μπορεί να εκτείνεται από την πτέρνα και σε όλη την πίσω επιφάνεια του ποδιού. Η διαχείριση του πόνου με μέσα όπως ο πάγος στα πρώτα στάδια του προβλήματος θεωρείται παραδοσιακά αποτελεσματική (αν και ουσιαστικά δεν θα αλλάξει την υφή του προβλήματος). Οι νεώτερες επιστημονικές έρευνες δείχνουν πως η διαχείριση των φορτίων του τένοντα μέσα από ένα εξιδεικευμένο πρόγραμμα ασκήσεων είναι και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος θεραπείας. Αυτό στηρίζεται στην αρχή της μεταβολής των ινών του κολλάγόνου (του κατεστραμένου ιστού του τένοντα) με στόχο την επούλωση και αποκατάσταση του. Σταδιακή μείωση του πόνου και βελτίωση της δύναμης και της αντοχής θα επιτρέψουν στον ποδηλάτη στην επιστροφή του στις αθλητικές δραστηριότητες.
Η επαφή του ποδιού στο πετάλι και η συνεχή πίεση βάζοντας δυνάμεις μπορούν να προκαλέσουν πόνο και δυσλειτουργία στο πόδι του ποδηλάτη. Ο πόνος μπορεί να προελθει απο καταστροφή των μαλακών μορίων κάτω από το ποδί, από πίεση σε νεύρα που περνούν από την περιοχή ή ακομη και πίεση σε οστικές προεξοχές. Η βασική αρχή της αξιολόγησης στατικά και δυναμικά του ποδιού θα δώσει πολλές πληροφορίες για τους παράγοντες που συνιστούν το πρόβλημα. Εκεί θα πρέπει να συμπεριληφθεί και το υπόδημα που μπορεί να προκαλέι προβλήματα, το κούμπωμα του πεταλιού ή ακόμη και η θέση της σέλας αφού αυτό έχει αντίκτυπο στο πως σπρώχνει το πόδι το πετάλι. Πιθανόν η χρήση ορθωτικού έσω υποδήματος (πάτοι) να μπορέσουν να βοηθήσουν στην επίλυση τέτοιων προβλημάτων.